Коми

"Коми" үгээр энд холбогдлоо. Бусад хуучин ЗСБНУ-ыг, «Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Автономит Коми Улс»-с харна уу.
Бүгд Найрамдах Коми Улс
Бүгд найрамдах улс
Республика Коми
Бусад галиглал
 • КомиКоми Республика
Кожым гол, Югыд Ва үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн
Бүгд Найрамдах Коми Улс далбаа
Далбаа
Бүгд Найрамдах Коми Улс сүлд
Сүлд
Дуулал: Бүгд Найрамдах Коми Улсын төрийн дуулал[3]
Солбицол: 64°17′N 54°28′E / 64.283°N 54.467°E / 64.283; 54.467Солбицол: 64°17′N 54°28′E / 64.283°N 54.467°E / 64.283; 54.467
Улс Орос
Холбооны тойрогБаруун Хойд ХТ[1]
Эдийн засгийн бүсХойд ЭЗБ[2]
НийслэлСыктывкар[4]
Засаг захиргаа
 • БиетТөрийн зөвлөл[5]
 • Тэргүүн[5]Владимир Уйба[6]
Газар нутаг
[7]
 • Нийт416,774 км2 (160,917 бээр2)
 • Байр13-р байр
Хүн ам
 (2021 Тооллого)[8]
 • Нийт737,853
 • Тооцоо 
(2018)[9]
840,873
 • Байр61-р байр
 • Нягтрал1.8/км2 (4.6/бээр2)
 • Хотын нутаг
77.5%
 • Хөдөө
22.5%
Цагийн бүсUTC+3 ([10])
ISO 3166 кодRU-KO
Улсын дугаар11
OKTMO ID87000000
Албан ёсны хэлОрос хэл;[11] Коми хэл[12]
Вэб сайтhttp://www.rkomi.ru

Бүгд Найрамдах Коми Улс (Орос: Республика Коми) нь Оросын Холбооны Улсын хойд хэсэгт орших Бүгд Найрамдах Улс юм. Нийслэл нь Сыктывкар хот. Баруун Хойд Холбооны тойрогт хамаарна.

Газар зүй[засварлах | кодоор засварлах]

Уралын нурууны баруун талд, Дорнод Европын тэгш өндөрлөгийн зүүн хойд хэсэгт оршино.

Нутаг дэвсгэр нь 415,900km² хэмжээтэйгээс 70 гаруй хувь нь тайга, 15 орчим хувь нь намаг юм. Уралын нурууны хойд хэсгийн 32,800km² талбайг эзлэн орших тундр нь Европын хамгийн том эртний ой бөгөөд ЮНЕСКО-гийн дэлхийн өвд бүртгэгдсэн байдаг.

Хойд талаараа Ненецийн автономит тойрог, зүүн талаараа Ямало-Ненецийн өөртөө засах тойрог, Ханты-Мансийн өөртөө засах тойрог, Свердловск муж, өмнө талаараа Пермийн хязгаар, Киров муж, баруун талаараа Архангельск мужтай хиллэнэ.

Печора гол, Вычегда гол (Хойд Двина голын цутгал)-ууд тус улсын нутгаар урсана.

Байгалийн баялаг[засварлах | кодоор засварлах]

Тус улсын нутаг дэвсгэрт чулуун нүүрс, газрын тос, байгалийн хий, алт, алмаазын орд газрууд бий.

Уур амьсгал[засварлах | кодоор засварлах]

  • 1 сарын дундаж температур нутгийн урд хэсгээр -17℃, хойд хэсгээр -20℃.
  • 7 сарын дундаж температур нутгийн урд хэсгээр +15℃, хойд хэсгээр +11℃.
  • Жилийн хур тунадасны дундаж хэмжээ 625мм.

Хүн ам[засварлах | кодоор засварлах]

Хүн ам нь 2002 оны байдлаар 1,018,674 байснаас орос үндэстэн 60 орчим, Угро-фин язгуурын коми үндэстэн 25 орчим хувийг эзлэнэ. Мөн украйн (6.10%), татар (1.54%), беларусь (1.49%), герман (0.91%), чувашууд (0.74%) оршин сууна. Нийт 381,626 өрхтэй.

Хүн амын нягтшил 2.44 хүн/км².

Албан ёсны хэл нь коми хэл ба орос хэл. Оршин суугчдын ихэнх нь Үнэн алдартны шашин шүтнэ.

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

19-р зуунаас 20-р зууны эх хүртэлх хугацаанд хүн амын тоо эрс нэмэгдсэн бөгөөд шилжин суурьшигсдын ихэнх нь умард нутгийг ашиглах ажиллах хүч болон илгээгдсэн хоригдлууд байв.

1929 оны 8 сарын 22-нд Коми-Зырын автономит хязгаар болон байгуулагдсан бөгөөд мөн оны 12 сарын 5-нд автономит бүгд найрамдах улс болсон байна.

1992 оны 5 сарын 26-нд одоогийнхоо нэрээр нэрлэгдэх болжээ.

Цагийн бүс[засварлах | кодоор засварлах]

Тус бүгд найрамдах улс нь Москвагийн цагийн бүст хамаарна. Өөрөөр хэлбэл, UTC+3 цагийг баримтлах бөгөөд зуны цагийн үедээ UTC+4 болно.

Эх сурвалж[засварлах | кодоор засварлах]

  1. ↑ Президент Российской Федерации. Указ №849 от 13 мая 2000 г. «О полномочном представителе Президента Российской Федерации в федеральном округе». Вступил в силу 13 мая 2000 г. Опубликован: "Собрание законодательства РФ", No. 20, ст. 2112, 15 мая 2000 г. (President of the Russian Federation. Decree #849 of May 13, 2000 On the Plenipotentiary Representative of the President of the Russian Federation in a Federal District. Effective as of May 13, 2000.).
  2. ↑ Госстандарт Российской Федерации. №ОК 024-95 27 декабря 1995 г. «Общероссийский классификатор экономических регионов. 2. Экономические районы», в ред. Изменения №5/2001 ОКЭР. (Gosstandart of the Russian Federation. #OK 024-95 December 27, 1995 Russian Classification of Economic Regions. 2. Economic Regions, as amended by the Amendment #5/2001 OKER. ).
  3. ↑ Lw #XII-20/5
  4. ↑ Бүгд Найрамдах Коми улсын үндсэн хууль, 69-р зүйл
  5. ↑ 5.0 5.1 Үндсэн хууль,  8-р зүйл
  6. ↑ Бүгд Найрамдах Коми Улсын албан ёсны вэбсайт. Sergey Gaplikov (Memento 9. Зургаадугаар сар 2010 цахим архивт) Архивлагдсан Зургаадугаар сар 9, 2010 at the Wayback Machine (Орос хэлээр)
  7. ↑ "Сведения о наличии и распределении земель в Российской Федерации на 01.01.2019 (в разрезе субъектов Российской Федерации)". Federal Service for State Registration, Cadastre and Cartography. Archived from the original on 9 February 2022. Retrieved 29 August 2023.
  8. ↑ "Оценка численности постоянного населения по субъектам Российской Федерации". Federal State Statistics Service. Retrieved 1 September 2022.
  9. ↑ "26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года". Retrieved 23 Нэгдүгээр сар 2019.
  10. ↑ "Об исчислении времени". Официальный интернет-портал правовой информации (in орос). 3 June 2011. Retrieved 19 January 2019.
  11. ↑ Оросын Үндсэн хуулийн 68.1-д заасны дагуу Оросын Холбооны Улс даяар албан ёсных.
  12. ↑ Бүгд Найрамдах Коми улсын Үндсэн хууль, 67-р зүйл
  13. ↑ Komi ASSR. Administrative-Territorial Structure, p. 5
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Коми&oldid=776321"-с авсан